1. Verdiep je in de materie:

Je hoeft geen wetenschappelijke studie te verrichten, wel is het raadzaam dat je een basale kennis bezit van wat anabole steroïden met je lichaam doen, welke producten er op de markt zijn, en hoe je die veilig kunt gebruiken. Zonder eigen kennis, moet je maar aannemen dat je trainingsmaat, je begeleider, je dealer, of “Biceps147” van het bodybuilding forum, het bij het rechte eind hebben, en zich niet laten leiden door “broscience” of winstbejag. 

In ons overzicht van online informatiebronnen zijn websites terug te vinden met nuttige en betrouwbare informatie over het gebruik van anabole steroïden.

2. Leef gezond:

Anabole steroïden gebruiken en gezond leven kan een tegenstrijdigheid lijken. Toch is een gezonde levensstijl juist tijdens het kuren belangrijk. Leefstijlfactoren die een risico kunnen vormen voor de lichamelijke en/of geestelijke gezondheid zoals ongezond eten, roken, drinken, en het gebruik van drugs, vergroten namelijk sterk de kans op nadelige gevolgen bij steroïdengebruik. Dit effect is meestal niet additief (dus 1+1=2), maar groter dan de som van de delen (dus 1+1=3). Zo nemen de cardiovasculaire risico’s van steroïdengebruik sterk toe bij een ongezonde levensstijl (1, 2), en is veelal sprake van polydruggebruik bij probleemgedrag, en ernstige lichamelijke complicaties of sterfte (3, 4).

Steroïdengebruikers lopen een verhoogd kans op nadelige effecten bij drugsgebruik. In Anabole steroïden en drugs worden deze risico’s besproken.

Gebruikers van anabole steroïden hanteren vaak de “time on, time off” regel; dus ten minste een periode van eenzelfde duur géén als wél steroïden gebruiken. Het idee hierachter is dat het lichaam zo na gebruik kan herstellen. Zonder bloedonderzoek blijft het echter gissen of dit herstel heeft plaatsgevonden. Mét bloedonderzoek kan met grotere zekerheid worden vastgesteld of de hormoonhuishouding en overige lichaamsfuncties (weer) in balans zijn, en het verantwoord is eventueel met een (volgende) kuur te beginnen.

Een groep gebruikers gaat nooit “off”, of hanteert een “cruise & blast” aanpak, waarin een “onderhoudsdosering” tussen de kuren wordt genomen. Bij dit langdurige gebruik neemt de kans toe dat onder meer verstoorde hematocriet-, cholesterol-, en leverwaardes leiden tot complicaties (5). Continue gebruikers doen er dus zeker verstandig aan regelmatig bloedonderzoek te laten uitvoeren.

Op de pagina Bloedonderzoek bij gebruik van anabole steroïden is te lezen wat de belangrijkste tests zijn bij steroïdengebruik.

4. Houd een aantal regels aan bij het samenstellen van een steroïdenkuur:

Om nadelige effecten te beperken is het verstandig met een aantal zaken rekening te houden wanneer je een kuur opstelt:

• Beperk de duur tot 8 – 12 weken: Hoe langer je kuurt, hoe groter de kans op onvolledig herstel van de hormoonhuishouding na de kuur (6-8). Langdurig kuren creëert ook gevaren, zoals verhoogde hematocrietwaarden, die bij kortstondig steroïdengebruik minder optreden (9, 10). Af en toe een pauze inlassen, kan ook helpen geestelijke afhankelijkheid te voorkomen; zo’n derde van de steroïdengebruikers heeft hier volgens schattingen mee te maken (11).
• Beperk het gebruik van tabletten: Tabletten vormen een zwaardere belasting van je lever, en verstoren het cholesterol meer, dan injecteerbare anabole steroïden (5). Aangeraden wordt daarom het gebruik van tabletten achterwege te laten, of te beperken tot een korte periode (4 weken).

• KISS (Keep It Simple, Stupid): Het combineren van een groot aantal steroïden (“stacken”) is niet nodig om goede resultaten te bereiken. Door je kuur simpel te houden, herken je het effect van een middel op je lichaam en geest, en is het gemakkelijker de juiste aanpassingen te maken wanneer ongewenste effecten optreden.
• WAM (Wet van de Afnemende Meeropbrengst): Bij verhoging van een dosering, van zeg 400mg naar 800mg per week, kunnen de bijwerkingen flink stijgen, terwijl de positieve effecten maar een beetje, of in het geheel niet, toenemen. Méér is dus bij steroïdengebruik zeker niet altijd beter.
• Bereid je voor op bijwerkingen: Houd bij het samenstellen van je kuur rekening met bijwerkingen die kunnen optreden. Heb je bijvoorbeeld last van acné of ben je gevoelig voor gynaecomastie (mannelijke borstvorming) vermijd dan anabole steroïden die dit kunnen oproepen of verergeren, en houd middelen om ongewenste effecten tegen te gaan bij de hand, voor het geval het toch mis gaat. Veel negatieve effecten zijn van voorbijgaande aard, mits er adequaat op wordt gereageerd. Zo kan tijdige inname van Nolvadex (Tamoxifen) voorkomen dat gynaecomastie operatief verwijderd moet worden (12).
  

5. Optimaliseer je herstel na een kuur:

Of je nu wel of geen “nakuur” doet (zie “Nakuur: zin of onzin?”), na een kuur zal het enige tijd duren voordat de lichaamseigen testosteronproductie bij de man weer op gang komt. Hoe eerder dit het geval is, hoe meer kracht en spieren je behoudt, en hoe minder last je hebt van lusteloosheid en libido- en/of erectieproblemen. Toch saboteren steroïdengebruikers in de “off” periode regelmatig hun herstel door a) de teugels eens flink te laten vieren en alle leefregels overboord te gooien, of b) langer en/of vaker te trainen om het onvermijdelijke verlies aan kracht en spiermassa te compenseren. Beide scenario’s vertragen het herstel; echter, zelfs als je voldoende slaapt, goed eet, geen of matig alcohol of drugs gebruikt, en overtraining vermijdt, kan herstel van de mannelijke testosteronproductie na een kuur enkele maanden tot meer dan een jaar duren (13). Problemen die als gevolg hiervan optreden, kunnen je doen besluiten (te) snel weer met een volgende kuur te beginnen, waardoor het hormonale herstel later nog moeizamer tot stand komt. Tijdelijk gebruik van een PDE5-remmer, zoals Viagra of Cialis, kan bij erectieklachten helpen de periode met een verlaagde testosteronproductie uit te zitten.

6. Vermijd onbetrouwbare producten:

Naast de (ingecalculeerde) risico’s die inherent zijn aan het gebruik van anabole steroïden, ontstaan nieuwe gevaren en onzekerheden bij gebruik van middelen van de zwarte markt . Het gekochte product kan bijvoorbeeld een ander middel of andere dosering bevatten dan op het label staat, of vervuild zijn met zware metalen (14, 15). Door de slechte kwaliteit van veel steroïden op de zwarte markt, kan het vinden van een betrouwbaar product een schier ondoenlijke zaak zijn, zoals in De kwaliteit van anabole steroïden op de zwarte markt wordt besproken. Toch zijn er wel een paar producteigenschappen waar je op kunt letten om een miskoop te voorkomen:

    1. Pharma grade -> Pseudo-farma -> Underground Labs (UGL)

Middelen van farmaceutische kwaliteit zijn te prefereren boven ‘pseudo-farma’ producten, die weer te verkiezen zijn boven UGL producten. Echter: dit gaat alleen op als je niet te maken hebt met vervalsingen!

    2. Goedkoop is duurkoop

Dure grondstoffen = dure eindproducten. Indien de prijs te goed is om waar te zijn, dan heb je waarschijnlijk een nepper. Anabole steroïden die, vanwege de dure grondstof, vaak vervalst worden zijn in het bijzonder Primobolan (metenolone enanthaat), Anavar (oxandrolone) en trenbolone (alle esters).

In de presentatie van William Llewellyn uit april 2019 komen meer adviezen aan bod om nadelige effecten door anabole steroïdengebruik te beperken. Llewellyn hield deze presentatie op het door Mainline georganiseerde seminar over Performance and Image Enhancing Drugs.

1. Info en zorg

2. Harm reduction tips

3. Werking & Effecten

4. Anabolen in de praktijk

5. Bloedonderzoek

6. Veilig injecteren

7. Kwaliteit van anabolen

8. Nakuur - zin of onzin

9. Psychosociale problemen

10. Seksuele klachten

11. Combinatiegebruik

Referenties:

1. Baggish AL, Weiner RB, Kanayama G, Hudson JI, Lu MT, Hoffmann U, et al. Cardiovascular toxicity of illicit anabolic-androgenic steroid use. Circulation. 2017;135(21):1991-2002.
2. Schwingel PA, Zoppi CC, Cotrim HP. The influence of concomitant use of alcohol, tobacco, cocaine, and anabolic steroids on lipid profiles of Brazilian recreational bodybuilders. Substance use & misuse. 2014;49(9):1115-25.
3. Darke S, Torok M, Duflou J. Sudden or unnatural deaths involving anabolic‐androgenic steroids. Journal of forensic sciences. 2014;59(4):1025-8.
4. Lundholm L, Frisell T, Lichtenstein P, Langstrom N. Anabolic androgenic steroids and violent offending: confounding by polysubstance abuse among 10,365 general population men. Addiction. 2015;110(1):100-8.
5. Horwitz H, Andersen J, Dalhoff K. Health consequences of androgenic anabolic steroid use. Journal of internal medicine. 2019;285(3):333-40.
6. Rasmussen JJ, Selmer C, Østergren PB, Pedersen KB, Schou M, Gustafsson F, et al. Former Abusers of Anabolic Androgenic Steroids Exhibit Decreased Testosterone Levels and Hypogonadal Symptoms Years after Cessation: A Case-Control Study. PLOS ONE. 2016;11(8):e0161208.
7. Kanayama G, Hudson JI, DeLuca J, Isaacs S, Baggish A, Weiner R, et al. Prolonged hypogonadism in males following withdrawal from anabolic–androgenic steroids: an under‐recognized problem. Addiction. 2015;110(5):823-31.
8. Flanagan J, Lehtihet M. The response to gonadotropin-releasing hormone and hCG in men with prior chronic androgen steroid abuse and clinical hypogonadism. Hormone and Metabolic Research. 2015;47(09):668-73.
9. Gooren LJ. Androgens and male aging: Current evidence of safety and efficacy. Asian J Androl. 2010;12(2):136-51.
10. Chin-Yee B, Lazo-Langner A, Butler-Foster T, Hsia C, Chin-Yee I. Blood donation and testosterone replacement therapy. Transfusion. 2017;57(3):578-81.
11. Kanayama G, Brower KJ, Wood RI, Hudson JI, Pope HG. Anabolic–androgenic steroid dependence: an emerging disorder. Addiction. 2009;104(12):1966-78.
12. Rahnema CD, Lipshultz LI, Crosnoe LE, Kovac JR, Kim ED. Anabolic steroid–induced hypogonadism: diagnosis and treatment. Fertility and sterility. 2014;101(5):1271-9.
13. Liu PY, Swerdloff RS, Christenson PD, Handelsman DJ, Wang C. Rate, extent, and modifiers of spermatogenic recovery after hormonal male contraception: an integrated analysis. The Lancet. 2006;367(9520):1412-20.
14. de Hon O, van Kleij R. Kwaliteit van illegale dopingmiddelen. Een inventarisatie van de kwaliteit van illegaal verhandelde dopinggeduide middelen en de gezondheidsrisico’s bij gebruik Capelle aan den IJssel: Nederlands Centrum voor Dopingvraagstukken. 2005.
15. Tircova B, Bosakova Z, Kozlik P. Development of an ultra-high performance liquid chromatography-tandem mass spectrometry method for the determination of anabolic steroids currently available on the black market in the Czech Republic and Slovakia. Drug Test Anal. 2018.